Türkiye'nin kitap okuma alışkanlıkları ve dünya sıralamasındaki yeri, kitap okuma süresi ve bu alışkanlığı etkileyen faktörler mercek altında.
Kitap okuma ve yazma farkındalığının artırılması amacıyla her yıl 8 Eylül'de kutlanan "Dünya Okuma ve Yazma Günü" kitapların dünyası ve okuma alışkanlıkları hakkında önemli verileri yeniden gündeme getiriyor. Türkiye'de kitap okuma alışkanlığı ve dünya sıralamasındaki yeri, bu özel gün vesilesiyle merak konusu oluyor.
Türkiye'de kitap okuma süresine ilişkin net veriler bulunmamakla birlikte, yapılan araştırmalar Türkiye'nin kitap okuma alışkanlığı açısından dünya sıralamasında gerilerde olduğunu gösteriyor. Çeşitli kaynaklardan derlenen verilere göre, kitap okumaya ayrılan sürenin oldukça az olduğu belirtiliyor.
World Population Review ve CEO World Magazine'in 2024 verilerine göre, dünyanın en çok kitap okuyan ülkeleri sıralamasında ABD ve Hindistan başı çekiyor. ABD'de kişi başına yılda ortalama 357 saat (yaklaşık 17 kitap), Hindistan'da ise 352 saat (yaklaşık 16 kitap) kitap okunuyor. Türkiye bu sıralamada üst sıralarda yer almıyor. Listenin sonunda yer alan Afganistan'da dahi yılda ortalama 3 kitap okunurken, Türkiye'deki okuma alışkanlığının bu verilerin altında kaldığına dair endişeler bulunuyor.
Kitap okuma alışkanlığının azalmasında birçok faktör rol oynuyor. Bu faktörlerden bazıları şunlar:
Dijitalleşme ve sosyal medya: Akıllı telefonların ve sosyal medyanın yaygınlaşması, insanların zamanının büyük bir kısmını ekran başında geçirmesine neden oluyor. Hızlı bilgi akışı ve kısa içerikler, uzun soluklu okuma eylemini zorlaştırıyor.
Ekonomik koşullar: Kitap fiyatlarının yüksek olması, özellikle dar gelirli kesimler için kitaplara erişimi zorlaştırıyor.
Okuma kültürünün eksikliği: Çocukluktan itibaren okuma alışkanlığının kazandırılmaması, ileriki yaşlarda kitap okumaya yönelik motivasyonun düşük olmasına neden oluyor.
Dijital platformlar, e-kitaplar ve sesli kitapların yaygınlaşmasına rağmen basılı kitaplar popülaritesini korumaya devam ediyor. ABD gibi en çok kitap okunan ülkelerde dahi basılı kitap satışları, dijital formatlara göre daha yüksek seviyelerde seyrediyor. Bu durum, basılı kitabın kendine özgü deneyiminin okurlar için hala vazgeçilmez olduğunu gösteriyor.
Kitabın geleceği, dijital ve basılı formatların bir arada var olduğu, birbirini tamamladığı bir ekosistemde şekilleniyor. "Dünya Kitap ve Telif Hakkı Günü" gibi etkinlikler, okuma farkındalığını artırarak bu geleceğe katkı sağlıyor. UNESCO'nun her yıl belirlediği "Dünya Kitap Başkenti" uygulaması da bu farkındalığı küresel boyuta taşıyor. 2024 yılında Brezilya'nın Rio de Janeiro kenti, bu onurlu unvanı taşıyor.
En Çok Okunan Kitaplar: Tüm zamanların en çok okunan eserleri arasında Kur'an-ı Kerim ve İncil ilk sıralarda yer alıyor. Bunun yanı sıra, Harry Potter Serisi ve Yüzüklerin Efendisi gibi modern klasikler ile Don Kişot, Küçük Prens ve Sefiller gibi dünya edebiyatının başyapıtları da en çok okunan kitaplar arasında gösteriliyor.
Türkiye kitap okuma
kitap okuma süresi
dünya kitap okuma sıralaması
kitap okuma alışkanlığı
8 Eylül
Dünya Okuryazarlık Günü
basılı kitap
e-kitap