Herkesin gidip görmek istediği rüya şehirlerden birisi olan Mardin’in her geçen gün değeri daha da artıyor. Turistlerin gözbebeği haline gelen şehir ziyaretçilerini yüzlerce yıl evveline taşımaya devam ediyor. Mardin’i sizin için satırlara taşıdık.
İl il Türkiyem: MARDİN
Herkesin gidip görmek istediği rüya şehirlerden birisi olan Mardin’in her geçen gün değeri daha da artıyor. Turistlerin gözbebeği haline gelen şehir ziyaretçilerini yüzlerce yıl evveline taşımaya devam ediyor. Mardin’i sizin için satırlara taşıdık.
Mardin ili, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Dicle Bölümü'nde yer alan bir ildir. Suriye ile sınır komşusudur. 2009 yılı verilerine göre nüfusu 737.852'dir.
Mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve görsel değerleri ile zamanın durduğu izlenimini veren Güneydoğunun şiirsel kentlerinden biridir. Mardin farklı dini inanışlar paralelinde, sanatsal açıdan da tarihi değeri olan camiler, türbeler, kiliseler, manastır ve benzeri dini eserler barındırmaktadır. Mardin, İpek Yolu güzergahında olup, ilde beş han ve bir kervansaray mevcuttur.
Mardin ismi hakkında değişik rivayetler vardır. Kelimenin Farsça, Yunanca, Arapça ve Süryanice olduğu söylenmektedir.
Coğrafya
Konum: Mardin ili Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Dicle Bölümü'nde yer alır. Suriye ile sınır komşusudur. Güneyinde Suriye, batısında Şanlıurfa ili, kuzeyinde Diyarbakır ve Batman illeri, kuzeydoğusunda Siirt ili ve doğusunda Şırnak ili bulunur.
İklim
İl genelinde karasal iklim özellikleri görülmektedir. Kış ayları soğuk geçmektedir. Yaz aylarında güneyden gelen çöl iklimi etkisi altında olduğu için kurak geçer.İlde ölçülen en yüksek sıcaklık 42,5 (31 Temmuz 2000) ilde ayrıca Türkiye sıcaklık rekoru kırılmıştır(48,8 Mardin,Kızıltepe) ilde ölçülen en düşük sıcaklık -14,0 (22 şubat 1985) ayrıca bölge ilkbahar yaz gibi çöllerden gelen toz taşınımı etkisi altına girer. Derik, Nusaybin ve Savur ilçelerinde Akdeniz iklimi özellikleri de görülür. Ortalama en yüksek sıcaklık 35.3° derece ile Temmuz ayında, ortalama en düşük sıcaklık 0.7° derece ile Ocak ayında görülür.
Ekonomi Geleneksel ekonomi yapısı tarım, çiftçilik, hayvancılık ve ticarete dayalıdır. 2001 yılına göre ildeki iktisadi faaliyetlerin %66,8'i tarım, çiftçilik ve hayvancılık alanlarında gerçekleşmiştir. Suriye sınırındaki organik tarıma elverişli topraklar mayınlı olması nedeniyle Mardin ekonomisine katkı sağlamamaktadır. Tarımdan sonraki en önemli sektörü devlet hizmetleri oluşturmaktadır. 2001 yılına göre ilde kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla 983 Dolardır.
İlde "Mardin Serbest Bölgesi" ve "Mardin Organize Sanayi Bölgesi" adlarında üretim ve sanayi bölgeleri bulunmaktadır. Bölgenin en önemli projesi olan Güneydoğu Anadolu Projesi'nin tamamlanamaması nedeniyle tarım ürünlerine dayalı sanayi gelişmemiştir. Sanayinin toplam gelir içindeki payı %5,5'tir.
İlde kültür turizmi, inanç turizmi imkânları olmasına karşın Mardin ekonomisinde önemli bir yere sahip değildir.
Nüfus 1960'lı yıllarda şehre göç başlamış ve kır nüfusu oran olarak azalmaya başlamıştır. 1990 yılında dört ilçenin komşu illere bağlanmasıyla nüfus %14,4 oranında azalmıştır. 2000 nüfus sayımında ilk defa kır nüfusu, kent nüfusunun gerisinde kalmıştır. Bunda en önemli etkenler ekonomik kaygılar ve 90'lı yıllarda başlayan terör faaliyetleridir. Güvenlik kaygıları nedeniyle hem ildeki kırsal kesimlerden, hem de diğer illerden Mardin şehrine göç hereketleri başlamıştır.
Yıllar 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007 2008 2009
Mardin genel il nüfusu 397.880 453.092 519.687 564.967 652.069 557.727 705.098 745.778 750.697 737.852
Şehir nüfusu 90.093 119.852 155.876 192.004 244.000 249.032 391.249 428.611 422.537 422.284
Kır nüfusu 307.787 333.240 363.811 372.963 408.069 308.695 313.849 317.167 328.160 315.568
Şehir nüfusu oranı %57, kırsal nüfus oranı %43'tür. Nüfusu en yüksek ilçeler sırasıyla Kızıltepe, Merkez, Nusaybin ve Midyat'tır. Genç bir nüfus yapısına sahiptir. 2000 yılına göre 15 yaşın altındaki nüfusun oranı %44,8'dir.
Türkiye'deki en farklılaşmış nüfusa sahip illerinden biridir. İlde Kürtler,Hıristiyan Süryaniler, Sünni Araplar,Türkler, Yezidi-Kürtler ve Ermeniler yaşamaktadır.[5] Zaman içinde Süryani ve Yezidi nüfusu göçler sebebiyle azalmıştır. Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Mardin ve Midyat bölgesinde az sayıda Süryani yaşamaktadır. Bölgede birçok Süryani Manastırı ve Kilisesi vardır: Deyrulzafarân Manastırı, Mor Gabriel, Mor Yakub ve Meryem ana Kilisesi.
Yönetim
Yerel yönetim: 1990 yılında Cizre, Silopi ve İdil ilçeleri Mardin'den ayrılarak yeni il olan Şırnak'a, Gercüş ilçesi ise Batman iline bağlanmıştır. Bu değişiklikler sonucu ilin yüzölçümü %30 daralmış ve Şırnak'a bağlanan ilçeler nedeniyle Mardin'in Irak ile sınırı kalmamıştır.
Mardin'deki ilçe sayısı 10, belediye sayısı 31, köy sayısı 579'dur.
Mardin (merkez)
Dargeçit
Derik
Kızıltepe
Mazıdağı
Midyat
Nusaybin
Ömerli
Savur
Yeşilli
Altyapı
Ulaşım: Kızıltepe ve Nusaybin ilçelerinden geçen doğu-batı yönündeki D-400 karayolu, ildeki en önemli karayoludur. Şanlıurfa ve Şırnak illerinden bu yolla ulaşılabilir. Şehir merkezine 20 km uzaklıktaki Mardin Havaalanı'na Türkiye içi tarifeli uçak seferleri düzenlenmektedir.
Sağlık Mardin ilinde Sağlık Bakanlığı'na bağlı 11 hastane bulunmaktadır. Mardin şehir merkezinde Mardin Devlet Hastanesi, Mardin Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi ve Mardin Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. Derik ilçesinde Derik Devlet Hastanesi, Dargeçit ilçesinde Dargeçit Devlet Hastanesi, Kızıltepe ilçesinde Kızıltepe Devlet Hastanesi, Mazıdağı ilçesinde Mazıdağı İlçe Hastanesi, Midyat ilçesinde Midyat Devlet Hastanesi, Nusaybin ilçesinde Nusaybin Devlet Hastanesi, Ömerli ilçesinde Ömerli İlçe Entegre Hastanesi, Savur ilçesinde Savur İlçe Entegre Hastanesi sağlık hizmeti sağlamaktadır.[8] Özel kurum olarak Mardin şehir merkezinde 1 hastane hizmet vermektedir.
Eğitim Diyarbakır yolu üzerinde, Mardin şehir merkezinde yer alan Mardin Artuklu Üniversitesi 2007 yılında kurulmuş ve 2007-2008 döneminde eğitim öğretime başlamıştır.
Kültür ve sanat
Etkinlikler:
Mardin Film Festivali
Müzeler Mardin Müzesi
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi
Manastırlar ve kiliseler: Mor Behnam Kilisesi (Kırklar), Mardin şehrindedir.
Meryemana Kilisesi, Mardin şehrindedir.
Mor Yusuf Kilisesi (Surp Hovsep), Mardin şehrindedir.
Mor Efrem Manastırı , Mardin kent merkezindedir.
Mor Petrus - Mor Paulus Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
Mort Şmuni Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
Surp Kevork Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
Mor Hürmüzd Keldani Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
Mor Mihael Manastırı , Mardin kent merkezinin güneybatısındadır.
Deyrulzafarân Manastırı, şehir merkezine 5 km. mesafededir. Milattan önceki dönemlere ait bölümleri olmakla birlikte, dördüncü yüzyılın sonlarında yapıldı. Geçmişte farklı isimlerle, 15. yy'dan günümüze ise Zafaran olarak bilinen manastır 1293-1932 yılları arasında Süryani Patriklik merkezlerinden biriydi.
Deyrulumur Manastırı, Midyat ilçesi, Yayvantepe köyü yakınlarındadır. 397 yılında yapılan manastır, tarih boyunca dört farklı isimle anıldı. 615 yılından 1049 yılına kadar Turabidin Metropolitlik merkezi olan manastır, bu sıfatını 1915 yılına kadar korudu.
Mor Yakup Manastırı, Nusaybin ilçesi merkezindedir.
Meryemana Manastırı, Midyat, Mardin ilçesinin Anıtlı köyündedir.
Mor Dımet Manastırı, Savur ilçesinin Dereiçi köyündedir.
Camii ve medreseler: Latifiye Camii
Melik Mahmut ( Savurkapı ) Camii
Eminüddin Medresesi
Harzem Medresesi
Hatuniye Medresesi
Sultan İsa Medresesi (Zinciriye Medresesi)
Sultan Kasım Medresesi ve Kümbeti
Şehidiye Medresesi
Ulu Camii
Zairi Camii
Zeynel Abidin Cami
Koçhisar Camii (Kızıltepe Ulu Camii)
El sanatları
Telkârî
Taş İşlemeciliği
Bakırcılık
Ahşap Oymacılığı
Semercilik
Bitkisel Sabunculuk
Ev Şarapçılığı
