Bosna-Hersek'te bu yıl 515.si düzenlenen Ayvaz Dede Şenlikleri büyük ilgi gördü.
ELDAR UKA - BOSNA-HERSEK
Ayvaz Dede Kimdir?
Ayvaz Dede, 15. yüzyılda Anadolu'dan, özellikle Manisa'nın Akhisar ilçesinden Bosna'ya gelerek İslamiyet'in yayılmasında önemli bir rol oynamış bir Horasan ereni ve alperen derviştir. Fatih Sultan Mehmet'in Bosna'yı fethi sırasında bölgeye gelen 40 şeyhten biri olduğuna inanılır. Prusac (Akhisar) kasabası yakınlarında yerleşen Ayvaz Dede, değirmencilik yaparak ve dervişlik faaliyetleriyle halkın sevgisini kazanmıştır.
Efsane ve Şenliklerin Doğuşu
Ayvaz Dede Şenlikleri, halk arasında nesillerdir anlatılan bir efsaneye dayanır. Rivayete göre, bölgede uzun yıllar süren bir kuraklık yaşanmış ve halk büyük bir kıtlık çekmiştir. Hayvanlar susuzluktan telef olurken, insanlar çaresizlik içinde Ayvaz Dede'ye başvurmuştur.
Ayvaz Dede, halka su getirmek için 40 gün 40 gece boyunca dua ve ibadetle meşgul olmuştur. 40. günün sonunda rüyasında iki koçun birbiriyle çarpıştığını görmüş ve uyandığında karşısında suyun önündeki devasa kayanın ortadan ikiye yarıldığını ve gürül gürül akan bir ırmak bulduğunu görmüştür. Bu mucizevi olaydan sonra bölge suya kavuşmuş, kuraklık sona ermiş ve bu hadiseye şahit olan halkın büyük bir kısmı Müslüman olmuştur.
Bu olay, Ayvaz Dede'nin hikayesini Boşnak halkının İslam'ı kabul edişinin sembolü haline getirmiştir.
Ayvaz Dede Şenlikleri ve Önemi
Şenlikler, her yıl Haziran ayının son haftasında Bosna-Hersek'in orta kesimindeki Prusac (Akhisar) kasabası ve Ajvatovica dağı çevresinde düzenlenir. 2025 yılında 515.si düzenlenen şenlikler, bölge için köklü bir gelenek ve dünyanın en uzun soluklu kültürel etkinliklerinden biri olarak kabul edilir.
Şenlikler genellikle birkaç gün sürer. En önemli etkinlik, Bosna'nın çeşitli şehirlerinden gelen yüzlerce atlı grubun geleneksel kıyafetleri ve Osmanlı sancaklarıyla bir geçit töreni düzenlemesidir. Bu atlılar, Karaula köyünden yola çıkarak dualar eşliğinde Ayvaz Dede'nin dua ettiği ve mucizenin gerçekleştiği Ajvatovica'ya doğru ilerler.
Şenlikler, sadece dini bir tören değil, aynı zamanda Boşnak halkının kimliğini, inançlarını ve Anadolu'dan gelen alperen dervişlerin miraslarına olan bağlılıklarını gösteren önemli bir kültürel etkinliktir.
Yasaklanma ve Yeniden Başlama:
Komünizm döneminde, eski Yugoslavya yönetimi tarafından 1947'den itibaren yasaklanan şenlikler, 1990 yılında yeniden düzenlenmeye başlamıştır. Bu durum, şenliklerin Boşnak halkı için ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu bir kez daha göstermiştir.
Bu yılki şenlikler, Kur'an-ı Kerim okunması, dualar ve öğle namazının kılınmasının ardından sona ermiştir. Etkinliklerde Türkiye'den gelen Milli Savunma Bakanlığı Mehteran Birliği de konser vermiştir.
29.06.2025 21:05:00